Dag Carel,
Dank voor je reactie.
Je schreef:Cognitieve overtuiging is (zoals ik het definieer) de overtuiging gebaseerd op rationele afwegingen. Het wetenschappelijk domein behoort daar zeker toe, maar daar is het niet toe beperkt.
Kun je me een voorbeeld geven van een overwogen cognitieve overtuiging die geen wetenschap is? B.v. de cognitieve overtuiging hebben dat wat daar op de Polderbaan landt een Boeing 747 is?
Wat vind je ervan 'cognitieve overtuiging' te vervangen door 'subjectief zeker weten'? Ik reken daartoe zekerheden als de z.g. onmiddellijke inzichten/zekerheden waarvan ik elders al eens voorbeelden heb gegeven en wetenschappelijke zekerheden zoals 'ijzer zet uit bij verhitting' en onmiskenbare waarneming e.d..
Je kunt ook zekerheid verwerven door een logische redenering b.v.
major: de mens is sterfelijk;
minor: Piet is een mens;
conclusie: 'Piet is sterfelijk'.
Als je hierop commentaar hebt, hoor ik dat graag.
Je schreef:Associatieve overtuiging wordt met name gevoed door wat je voelt, hier spelen dingen als intuïtie een rol.
Mag ik denken aan b.v. de uitspraak: “Ik vertrouw hem blind en volkomen”. Als voor dat vertrouwen bewijzen kunnen worden aangeleverd is het al geen vertrouwen meer.
Mag ik een uitgesproken/dwingend vermoeden /gevoel een associatieve overtuiging noemen? “Volgens mij heeft hij blindedarmontsteking”. Of: “Voor mijn gevoel moeten we hier rechts af”. Het kan later altijd nog blijken of de overtuiging terecht was of niet.
Je schreef:Altijd kan er weer een onderzoek komen dat de kaarten opnieuw schudt. Je moet er dus altijd een houdbaarheidsdatum op plakken.
Bij veel onderzoeken zal dat inderdaad het geval zijn maar even goed lijkt het me mogelijk om een onderzoek af te ronden met een definitieve laatste conclusie.
Bij fundamentele overtuiging speelt alleen de overtuiging zelf.
Wanneer een overtuiging fundamenteel noemen? Als zo'n overtuiging goed of zelfs volledig en terecht onderuit wordt gehaald is het dan geen waanovertuiging of waanidee?
Je schreef:Want je stelt impliciet dat elke overtuiging ergens op gebaseerd moet zijn.
Bij mijn weten heb ik bij fundamentele overtuiging alleen de vraag gesteld: 'Waarop is die overtuiging gebaseerd'? En dan maakt het mij niet uit waarop, maar als blijkt dat de overtuiging conflicteert met de werkelijkheid en bovendien ook nog eens onderuit te halen is, dan zitten we toch weer bij de waan? In ieder geval is de inhoud van de overtuiging voor een de waarheid en voor de ander niet. Twee tegengestelde overtuigingen tegenover elkaar. Kunnen nooit beide waar zijn.
Wat denk je van het volgende:
Ik ontmoet een (6 dagen, 6000 jaren) creationist die mij vraagt of ik zijn overtuiging deel. Antwoord: “Neen”. Hij probeert me over te halen dat wel te doen en ik probeer (omgekeerd) hetzelfde. Wat ik al zag aankomen: hij en ik blijven bij onze overtuiging en mijn argumenten (of wat ik daarvoor houd) komen niet over. Zijn enige argument 'dat het in de Schrift' staat overtuigt mij niet. Na vrije korte tijd draai ik een punt aan het gesprek, denkend: 'Ieder zijn overtuiging'.
Zo heb ik eens twee avonden van 20.00 uur tot 23.00 uur over van alles en nog wat in hun koninkrijkszaal zitten debatteren met een tiental getuigen van Jehova. We zijn uiteindelijk als vrienden uit elkaar gegaan en ik heb mijn adres gegeven en gevraagd de leiding van hun club te verzoeken niet meer getuigend bij mij aan de deur te komen. Ze zijn nooit meer geweest. Wie had(den) nu gelijk?
Ik heb meer dan eens iemand ontmoet die er een levenswijze op na hield die ernstig ongezond was en dus probeerde ik hem tot zijn eigen welzijn te overreden anders te gaan leven. Meer dan een keer liet de ander zich niet overtuigen want.... (in mijn idee drogredenen en/of smoesjes). “Die komt wel tot andere gedachten” en hoogstwaarschijnlijk heb ik het gelijk aan mijn kant gehad.
Als ik iemand ontmoet die op grond van zijn overtuiging zich in een vliegtuig wil gaan opblazen zal ik alles in het werk stellen om te voorkomen dat hij het doet. Ik ben nu zeker dat ik het gelijk aan mijn kant heb.
Hoelang mag ik een overtuiging een overtuiging noemen? Is de enige voorwaarde dat iemand die overtuiging heeft? OK, afspraak is afspraak. Toch heb ik bij veel overtuigingen op zijn minst mijn bedenkingen en schroom ik er niet voor ze wel eens met 'waan' aan te duiden.
Groeten.
Fons.