Religie en cultuur

[carel]

Vanavond gekeken naar Zomergasten, gesprek van Jelle Brand Corstius met Jan Marijnissen van de SP.

Een uitzending die enorm veel liet zien, laat ik in het kader van dit forum er een paar dingen uithalen.

- Verschil in culturele achtergrond. Jan Marijnissen komt uit de christelijke cultuur, gelooft zelf niet meer, maar gebruikt veel filmfragmenten die een christelijke achtergrond hebben, de dood van bisschop Bekkers, films van Fellini over Goed en Kwaad, de kruisiging met de emotie en pijn die daarmee gesymboliseerd worden, de strijd tussen Pepone (communist en burgemeester, en Don Camillo (pastoor), waarin twee soorten wereldse macht - de geestelijken waren ook machthebbers en twee soorten geloof - het communisme is ook een geloof - tegenover elkaar staan en elkaar soms ook weten te steunen). Jelle Brand Corstius, in de 30, kent die christelijke cultuur totaal niet en, hoewel het een intelligente vent is, blijkt dat toch een behoorlijk gemis, want geen echt referentiekader en voor hem was het in de uitzending heel lang haast onmogelijk om de nuance van Jan's keuze echt te begrijpen. Pas bij het fragment over de kruisiging van Jezus, over de krachtige metafoor van lijden (Jezus) en betrokkenheid (de moeder Maria en Maria Magdalena), begon hij het te begrijpen (denk ik)

- religie heeft heel veel met cultuur te maken, veel verhalen uit de bijbel zijn uitstekende metaforen, ook voor mensen die niet gelovig zijn. Het bindt mensen ook aan elkaar, ze delen een vergelijkbare cultuur. Jan en Jelle kwamen uit verschillende culturen eigenlijk en dat ging dus vaak langs elkaar heen

- muziek en muziekbeleving. Marijnissen leerde de schoonheid van muziek kennen bij de uitvaart van bisschop Bekkers, een stuk van, ik dacht Mozart dat precies de beelden van die uitvaart een extra dimensie gaf. Daarmee leerde Marijnissen de schoonheid van muziek kennen en hij liet zien met zijn laatste fragment, Horowitz, die een schitterend stuk van Schumann speelt, hoeveel kijk hij erop gekregen heeft

- de kracht van onderwijs en wat onderwijs zou moeten zijn. Met een fragment van een film over Galileo Galilei, waarin een leerling komt vertellen dat hij niet verder wil met natuurkunde maar met zijn geloof. Dat fragment laat zien dat het gaat om kennis, om dingen te weten, om de werkelijkheid te ontsluieren. Alleen daarmee kunnen de spoken en geesten van het verleden worden verjaagd, kunnen valse inzichten worden tenietgedaan, kunnen mensen uit hun onderworpen situatie tot groei komen.

Zeer de moeite waard!

http://www.vpro.nl/programma/zomergasten/