HET GROOTSTE SPEKTAKEL TER WERELD

[carel]

hi Fons,

Ik geef toe dat ik nogal verbaasd ben dat je mijn schaduwuitlegger voorbeeldje niet begrijpt. Hoe simpel kan een metafoor zijn. Stel jezelf voor als stralende zon. Die zonnestralen zijn dan een metafoor voor jouw invloed op de omgeving. Terugkaatsend licht zie je net zoals je jouw invloed op je omgeving kunt waarnemen. Maar als je dan een zon bent, dan zie je nergens om je heen schaduw. Gewoon: probeer het je voor te stellen Fons. Verder verwijs ik terug naar mijn parabel.

Het sluit overigens aan op het zogenaamde Johari window: http://leerprocessen.blogspot.com/2007/ ... lekje.html



Er zijn in dat Johari Window twee 'gebieden' die je van jezelf kent en weet. Het 'Open' gebied, dat is wat je van jezelf aan de wereld laat zien en een 'verborgen, hidden' gebied dat je van jezelf wel weet maar wat je niet prijsgeeft aan 'de wereld'. Het gebied dat anderen wél van je kunnen zien maar wat je van jezelf niet weet, hier genoemd: 'Blind' is het gebied waar ik het over had in mijn parabel. Dit gebied wordt ook wel eens het 'bad breath area' genoemd. Denk aan slechte adem die je zelf niet waarneemt maar de ander wel. Maar ook: Positieve eigenschappen die wijzelf ons toedichten kunnen door een ander wel eens als totaal anders gepercipieerd worden. Zie voor verdere toelichting: http://www.groepsdynamiek.nl/johari-window.html

Over het gebied dat noch wijzelf noch de ander 'kent' noemen we 'Onbekend gebied'. Daar bevinden zich de roerselen die zijn wat ze zijn. Spelen die een rol? Jazeker, maar welke weten we niet. In de psychologie vermoedt men dat dit nog wel eens een heel omvangrijk gebied kan zijn. Dus dat wij veel meer niet van onszelf weten dan wat we (of onze omgeving) wél weten.

Goed, wat heeft dit te maken met 'wijsheid'? In mijn optiek veel, wijsheid kan ik omschrijven als het a) je open gebied groter te maken, zo dat je dus meer van jezelf weet en aan de wereld laat zien en het ontdekken cq onderkennen van je blinde vlek. En daar heb je dus die ander voor nodig, dat lukt je niet in je eentje.

[FonsV]

Dag Carel,

Om met je definitie van wijsheid te beginnen...

Wijsheid is het zodanig kunnen kiezen van posities dat je in staat bent om diepgaand 'rondom en intern' inzicht te verkrijgen, van hetgeen je bestudeert tot de relatie die dat studieobject heeft met andere gegevenheden.

Ik ga iets bestuderen. Waarom? Ik wil iets weten dat ik nog niet weet, lijkt me. Ik vraag me dus iets af. Ik kan een vermoeden, de spontane eerste indruk of het gevoel hebben dat het zus of zo zit, maar (zeker) weten doe ik dat niet.

In de medische wetenschap gaat het (als het goed gaat) aldus:
* een patiënt/cliënt komt met een probleem/klacht: hij heeft zo'n erge pijn in de rechterschouder dat hij zijn arm amper kan bewegen.
* mogelijkheden: a) fractuur, b) luxatie, c) weke delen trauma, d) hernia (beklemde zenuw in de hals, kan weer meerdere oorzaken hebben), d) artrose, e) RSI (Repetitive Strain Injury of 'muisarm') en nog zo het een en ander. In het jargon heet dat de 'differentiaaldiagnose' = de verzameling van mogelijke definitieve diagnoses of mogelijke inzichten.

(Ab esse ad posse valet illatio = "Wat IS, KAN" is als zodanig waarheid, "Wat KAN, IS" is als zodanig geen waarheid; óf het IS dient nog onderzocht en - al dan niet - beaamd te worden.)

Anders gezegd: iemand die iets alleen maar van een enkele kant kan bekijken mist het vermogen om 'wijs' te worden, hij zal heel veel niet zien. Veel zal voor hem verborgen blijven, vooral de essenties.

Allicht, zeg. Dat is het stadium van de differentiaaldiagnose overslaan. De positie is op dat moment:
= 'Ik weet het niet', 'Ik kan wel denken dat het dit of dat is, maar dat is geen wetenschap'. Dat kan een staaltje van 'vooroordeel' zijn.
= 'Eerst ópen' ondervragen, luisteren, kijken en onderzoeken'.
= 'Ik heb naast mijn eigen ogen, oren en handen wellicht hulpmiddelen nodig om te achterhalen wat het probleem is'.
= 'Mogelijk moet ik anderen om een second opinion vragen'.
Een dokter die zo met zijn patiënten omgaat is een wijze dokter. Vind ik.
= 'Ik kan niet vaststellen in de zin van dicteren'. “Ik stel vast dat...” heeft namelijk twee betekenissen: a) 'het is zo doordat ik dat vaststel' (ik stel vast dat de maximum snelheid op deze weg 90 KM/uur is en heb ook de bevoegdheid heb dat vast te stellen) en b) 'ik stel vast dat het zo is' (er staat een verkeersbord dat dat aangeeft).

Jaren geleden heb ik samen met een gepensioneerde mijnwerker een dag in de Maurits doorgebracht. Ik had een helm op en op die helm een lamp. Dank zij die lamp kon ik zien op plaatsen waar aan het plafond geen verlichting hing. Achter wat ik zag, zag ik een schaduw, groter naarmate ik dichterbij kwam. Ik denk dat mijn metgezel, kijkend naar de plaats waar ik een schaduw zag, geen schaduw zag want waar hij keek was het voor hem licht. Hij had ook een lamp op zijn helm.

Vraag: Wat betekent het in feite: 'I·k – b·e·n – n·u – h·i·e·r'? (met al mijn gedachten, gevoelens, herinneringen en zorgen)? Hoe kom ik aan het enig juiste antwoord, de enig juiste diagnose = het ware inzicht?

Ben ik niet zelf de enige die dat alleen bij zelfervaring kan beleven en aldus vaststellen/te weten komen?

Welke positie moet ik innemen om deze laatste vraag te kunnen beantwoorden?

Groeten.

Fons.

PS je laatste bijdrage moet ik nog lezen.

[FonsV]

Dag Carel,

Dank voor je reactie.

Er is er maar één die directe toegang heeft tot wie jij bent en wat in feite jouw gedachten en gevoelens zijn en die ene ben jezelf. Als je wilt weten wie je zelf bent, dien je te streven naar onbevooroordeelde 'zelfwaarneming', die kan leiden tot 'zelfkennis'. Niemand is in staat jouw diepste zelf te ervaren tenzij jij zelf. Selfconsciesness heet dat in het Engels.

Stel jezelf voor als stralende zon. Die zonnestralen zijn dan een metafoor voor jouw invloed op de omgeving. Terugkaatsend licht zie je net zoals je jouw invloed op je omgeving kunt waarnemen. Maar als je dan een zon bent, dan zie je nergens om je heen schaduw. En dan komt dat schema van Johari.

Dat is een prachtig schema, Carel, waarop weinig of niets wil afdingen. Alleen... daarover had ik het niet, wilde ik het niet hebben.

Ik doelde op ons denken-dat-maar-doorgaat, dat voortdurend vol is van het verleden, dat er niet meer is en van de toekomst, die er nog niet is.

Ik ben op verjaardagsvisite. De gastvrouw moet de volgende dag rijexamen doen; het is voor de derde keer; een maand geleden is ze voor de tweede keer gezakt. Ze maakt zich NU nog kwaad op die examinator want het was vooral zijn schuld ; morgen dezelfde examinator en dus vreest ze NU dat ze morgen weer afgaat. “Ik heb nog nooit zo'n rot verjaardag meegemaakt”.
En dat is maar een heel simpel voorbeeldje van het NU beleven op basis van denken aan het verleden en denken aan de toekomst die geen van beide ZIJN.

En dan kunnen we het bijna eindeloos hebben over de waarde van ons denken waarbij veel gedachten en ideeën (niet alleen t.a.v. rijexamens!!!!!) ons vanaf de eerste uren van ons bestaan zijn ingegoten. Daar 'weten we vaak niet beter'.

Kijkend naar de sterrenhemel zei hij: “Prachtig hè”? De ander: “Hoezo prachtig? Ik heb wel iets anders aan mijn hoofd”.
Als je aan het tweetal vraagt: 'Wat zijn jullie aan het doen”, zegt de een: "Ik geniet van de sterrenhemel”, de ander zegt (als hij zelfkennis heeft): “Ik ben aan het piekeren”. Niet over de sterrenhemel waarnaar hij staat te kijken. Denk ik.

Wie van jullie kan met al zijn zorgen een el aan zijn leven toevoegen? (Mt 6:27) Maak je dus niet bezorgd over de dag van morgen, want de dag van morgen zal zich wel bezorgd maken over zichzelf. Iedere dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad. (Mt 6:34) Geen vroomheid, maar wijsheid. In mijn ogen.

Groeten.

Fons.

[carel]

Hi Fons,

Toch even dit.

In de medische wetenschap gaat het (als het goed gaat) aldus:
* een patiënt/cliënt komt met een probleem/klacht: hij heeft zo'n erge pijn in de rechterschouder dat hij zijn arm amper kan bewegen.
* mogelijkheden: a) fractuur, b) luxatie, c) weke delen trauma, d) hernia (beklemde zenuw in de hals, kan weer meerdere oorzaken hebben), d) artrose, e) RSI (Repetitive Strain Injury of 'muisarm') en nog zo het een en ander. In het jargon heet dat de 'differentiaaldiagnose' = de verzameling van mogelijke definitieve diagnoses of mogelijke inzichten.

Dan heb je toch niet de goede dokter getroffen. Die zal, als je er voor het eerst komt een korte algemene en vervolgens specifieke anamnese plaatsvinden, met vragen als:

1. Waar pijn? We proberen de begrenzing, de uitgebreidheid, evenals de veranderingen in de uitgebreidheid van de pijn te achterhalen. Zo kan pijn zeer lokaal zijn en daardoor voor de patiënt duidelijk aanwijsbaar en lokaliseerbaar. Daartegenover staat de diffuus gevoelde pijn, die lokaal beperkt kan blijven, maar ook over een groot gebied kan uitstralen. Veranderingen in de uitgebreidheid en/of lokalisatie kunnen in verband gebracht worden met de actualiteit van de laesie. Een verandering in lokalisatie kan te maken hebben met een zich verplaatsende laesie, bijvoorbeeld een intern dérangement.
2. Ontstaanswijze van de pijn? De ontstaanswijze kan spontaan of traumatisch zijn. In beide gevallen kan dit geleidelijk of plotseling zijn.
3. Wanneer is de pijn begonnen? Deze vraagstelling heeft betrekking op de duur van de klacht. Bepaalde ziektebeelden kenmerken zich door hun evolutie in de tijd.
4. Hoe is het verloop van de pijn? Het antwoord hierop is informatief over de ontwikkeling van het ziektebeeld, met als mogelijkheden: toenemend- afnemend, hetzij snel, hetzij langzaam, stationair, intermitterend of recidiverend.
5. Welke invloeden zijn pijnvermeerderend of –verminderend? Invloed kan worden uitgeoefend door bijvoorbeeld een houding en/of beweging, rust en/of activiteit, dag- en/of nachtritme, klimaatomstandigheden en emotionele stress.
6. Aard van de pijn? Ook deze vraagstelling kan informatie opleveren over de aandoening van de patiënt. Pijn kan worden ervaren als stekend, wat meestal op acute pijn duidt, of als zeurend wat vaak een indicatie is voor meer chronische pijn. Verder kan je nog o.a. brandende pijn, startpijn en pijnscheuten hebben.
7. Grootte van de pijn? De pijn kan weergegeven worden op een VAS- schaal (Visual Analogue Scale). De onderzoeker tekent op een blad papier een lijn die 10 cm lang is. De patiënt moet op de lijn, aan de hand van een kruisje, de intensiteit van de pijn aanduiden, die hij op het moment van de anamnese voelt. De linker grens van de lijn stemt overeen met geen pijn, de rechter grens van de lijn stemt overeen met maximale pijn. Vervolgens meet de onderzoeker de afstand van de linker grens van de lijn tot het kruisje dat de patiënt aangeduid heeft en drukt deze uit in mm. Deze waarde stemt overeen met de intensiteit van pijn die de patiënt voelt op het moment van de anamnese.

Uit: http://nl.wikipedia.org/wiki/Anamnese_(medisch)

De dokter zal niet alle dingen even diep bevragen. Ligt aan de antwoorden die hij krijgt. Pas als hij een beeld heeft, heeft hij een indicatie waar te zoeken. Het probleem met differentiaaldiagnoses is dat a) iedere professional weer een andere opvatting heeft b) sommige patienten al langer met een klacht leven en die hebben het 'verbergen van de pijn' tot ware kunst verheven. Het is voor deze groep patiënten heel moeilijk en psychisch buitengewoon belastend als ze een waaier van mogelijke ziekten over zich uitgestort krijgen. Pas de laatste tijd beginnen medici door te krijgen dat hun onderzoeken en uitspraken buitengewoon belastend kunnen zijn voor de patiënt. c) De diagnostische criteria zijn vaak arbitrair (d.w.z. vaag en willekeurig), waardoor een andere arts met een heel ander spectrum kan komen, de patiënt in ontreddering achterlatend.

Nog iets: uit onderzoek is gebleken dat artsen / specialisten die een collega raadplegen veel minder vaak naar een of ander onderzoek grijpen. De gedeelde kennis, zonder dat de patient erbij is, leidt dan tot een a) betere diagnose, zonder al die differentiatie-rimram en b) tot een rustiger, minder belaste patiënt.

kortom, een arts die doet wat jij beschreef maakt ongelukken. En inderdaad, ik heb nog wel eens de neiging om bij een onderzoek de leiding over te nemen. Niet omdat ik medicus ben, dat ben ik niet, maar omdat ik slechte ervaringen heb en dus met de hand aan het stuur (en vooral met de voet bij de rem) zit.

Hier zit je er een stuk dichter bij:

Allicht, zeg. Dat is het stadium van de differentiaaldiagnose overslaan. (Op de door jou beschreven manier? Sla alsjeblieft over zou ik zeggen) De positie is op dat moment:
= 'Ik weet het niet', 'Ik kan wel denken dat het dit of dat is, maar dat is geen wetenschap'. Dat kan een staaltje van 'vooroordeel' zijn. Gaven artsen dit maar eerder en eerlijk toe!! Dat kunnen er maar weinig hoor.
= 'Eerst ópen' ondervragen, luisteren, kijken en onderzoeken'. Precies Fons, daar gaat het om en dat is ook precies wat een goede arts van een matige onderscheidt
= 'Ik heb naast mijn eigen ogen, oren en handen wellicht hulpmiddelen nodig om te achterhalen wat het probleem is'. Best, maar, zoals ik hierboven reeds beschreven heb: niet te snel, het is erg belastend voor de patiënt
= 'Mogelijk moet ik anderen om een second opinion vragen'. Dit is in de praktijk een van de beste aanpakken, gecombineerd met dat open kijken en de goede volgorde hanteren natuurlijk. Don't shoot from the hip zeggen ze in Amerika.
Een dokter die zo met zijn patiënten omgaat is een wijze dokter. Vind ik. De wijsheid zit er voor mij in dat deze dokter a) zijn ego in toom houdt, b) bescheiden is met zijn onderzoeken c) daarmee blijk geeft de psychische belasting van de patient te onderkennen en d) niet de wijsheid in pacht heeft en dat ook weet ook en ernaar handelt.

Brengt me op deze: je kunt niet wijs zijn, je kunt alleen maar wijs (wijzer) worden. Als het stilstaat dan is het heel rap gedaan met de wijsheid. Wijsheid is dus een proces, geen gefixeerde status.

[carel]

Hi Fons,

Wie van jullie kan met al zijn zorgen een el aan zijn leven toevoegen? (Mt 6:27) Maak je dus niet bezorgd over de dag van morgen, want de dag van morgen zal zich wel bezorgd maken over zichzelf. Iedere dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad. (Mt 6:34) Geen vroomheid, maar wijsheid. In mijn ogen.

Ik moest bij het lezen van deze zin denken aan een spreuk van Godfried Bomans: "Zegt mij wie gij bent en, voorwaar, ik zal u zeggen wie gij zijt". Of die van die twee psychologen die elkaar tegenkomen. Vraagt de een aan de ander: "hoe gaat het nu met mij?"

Oneliners zonder context verliezen in mijn ogen vaak toch de betekenis.

[FonsV]

Dag Carel,

De positie is op dat moment:
a) Ik weet het niet', 'Ik kan wel denken dat het dit of dat is, maar dat is geen wetenschap'. Dat kan een staaltje van 'vooroordeel' zijn.
b) 'Eerst 'open' ondervragen, luisteren, kijken en onderzoeken'.
c) 'Ik heb naast mijn eigen ogen, oren en handen wellicht hulpmiddelen nodig om te achterhalen wat het probleem is'.
d) 'Mogelijk moet ik anderen om een second opinion vragen'.

Een dokter die zo met zijn patiënten omgaat is een wijze dokter. Vind ik.

Je reageert met: Dan heb je toch niet de goede dokter getroffen. Ik: Daar moet ik even over nadenken.

Het probleem met differentiaaldiagnoses is dat a) iedere professional weer een andere opvatting heeft b) sommige patienten al langer met een klacht leven en die hebben het 'verbergen van de pijn' tot ware kunst verheven. Het is voor deze groep patiënten heel moeilijk en psychisch buitengewoon belastend als ze een waaier van mogelijke ziekten over zich uitgestort krijgen. Pas de laatste tijd beginnen medici door te krijgen dat hun onderzoeken en uitspraken buitengewoon belastend kunnen zijn voor de patiënt. c) De diagnostische criteria zijn vaak arbitrair (d.w.z. vaag en willekeurig), waardoor een andere arts met een heel ander spectrum kan komen, de patiënt in ontreddering achterlatend.

Wilde je me bang maken of zoiets?

Even verder:

Ik: Allicht, zeg. Dat is het stadium van de differentiaaldiagnose overslaan. Op de door jou beschreven manier? Sla alsjeblieft over zou ik zeggen. Moeten we ook bij andere onderzoeken de hypotheses maar overslaan?
= 'Ik weet het niet', 'Ik kan wel denken dat het dit of dat is, maar dat is geen wetenschap'. Dat kan een staaltje van 'vooroordeel' zijn. Gaven artsen dit maar eerder en eerlijk toe!! Dat kunnen er maar weinig hoor. Dan weet je meer dan ik.
= 'Eerst 'open' ondervragen, luisteren, kijken en onderzoeken'. Precies Fons, daar gaat het om en dat is ook precies wat een goede arts van een matige onderscheidt. Daarover zijn we het dan eens.
= 'Ik heb naast mijn eigen ogen, oren en handen wellicht hulpmiddelen nodig om te achterhalen wat het probleem is'. Best, maar, zoals ik hierboven reeds beschreven heb: niet te snel, het is erg belastend voor de patiënt. Je hebt gelijk. Ik vond dat té vanzelfsprekend om er apart melding van te maken.
= 'Mogelijk moet ik anderen om een second opinion vragen'. Dit is in de praktijk een van de beste aanpakken, gecombineerd met dat open kijken en de goede volgorde hanteren natuurlijk. Don't shoot from the hip zeggen ze in Amerika. Gelukkig. Hehe!

Een dokter die zo met zijn patiënten omgaat is een wijze dokter. Vind ik.
De wijsheid zit er voor mij in dat deze dokter
a) zijn ego in toom houdt, Alsof je Tolle hebt gelezen.
b) bescheiden is met zijn onderzoeken Daar zien alleen al de verzekeraars op toe.
c) daarmee blijk geeft de psychische belasting van de patiënt te onderkennen Wordt dus aan voldaan.
d) niet de wijsheid in pacht heeft en dat ook weet ook en ernaar handelt. Leek door mij al duidelijk aangegeven).

Je kunt niet wijs zijn, je kunt alleen maar wijs (wijzer) worden.

Hoe meer ik weet des minder ik weet zei....(schiet me niet zo gauw te binnen). Je kunt niets weten, je kunt alleen meer wetende worden? Of moet het voor de gelijkvormigheid worden: hoe wijzer je bent des te minder wijs je bent?

Oneliners zonder context verliezen in mijn ogen vaak toch de betekenis.

De plaatsen waar deze oneliners zich bevinden heb ik aangegeven. Ter plaatse kun je in voorafgaande en volgende regels de context vinden.

Groeten.

Fons.

[carel]

hi Fons,

Hoe meer ik weet des minder ik weet zei....(schiet me niet zo gauw te binnen). Je kunt niets weten, je kunt alleen meer wetende worden? Of moet het voor de gelijkvormigheid worden: hoe wijzer je bent des te minder wijs je bent?

Lijkt me niet. Al wijzer wordend zul je deste meer beseffen dat er nog veel wijsheid te verkrijgen is. De wijze mensen die ik ontmoet heb vonden zichzelf overigens niet zo wijs. Dat viel me wel op.