Wetenschap kan het meetbare heel nauwkeurig onderzoeken en beschrijven in grafieken, tabellen en formules. Vaak beïnvloedt levensbeschouwing echter ongemerkt de interpretatie van die feiten, stelt Jan Rein de Wit. Hij pleit daarom voor ”Fair Science”.
Hij heeft niets tegen wetenschap. Urker Jan Rein de Wit, voorzitter van Stichting de Oude Wereld, noemt het een krachtig hulpmiddel om de werkelijkheid systematisch te analyseren.
„Neem bijvoorbeeld het feit dat chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk’s) uit oude koelkasten en airco’s de ozonlaag afbreken. We zijn in staat om dat perfect weer te geven in reactievergelijkingen.”
Wanneer dat feit echter moet worden geïnterpreteerd, blijken veel verklaringen mogelijk, stelt De Wit. „Dan kan het gebeuren dat allerlei milieugoeroes opstaan die ieder hun eigen mening verkondigen. Je komt daarmee op het terrein van de levensbeschouwing.”
Zo is bijvoorbeeld de ontrafeling van het menselijke genoom een knappe prestatie geweest. „We hebben nu de beschikking over een volledige beschrijving van het DNA. Maar als de onderzoeker op basis van dat macromolecuul gaat zeggen hoe een mens zich moet gedragen, verlaat hij de wetenschap.”
De wetenschap kenmerkt zich door het zoeken naar wetmatigheden. „De natuur laat zelfs bijzonder veel wetmatigheden zien.” Als een onderzoeker zich echter de vraag stelt waarom de natuur begrijpelijk is voor de menselijke geest, dan is dat een vraag naar de oorsprong ervan. Het antwoord op zo’n vraag is levensbeschouwelijk van aard, aldus De Wit.
Mag een wetenschapper daar niets over zeggen?
„Het is heel normaal als een wetenschapper zich daarover uitspreekt. Hij is een mens en geen robot. Bovendien kunnen feiten niet zonder interpretatie.
Een probleem ontstaat echter als hij zijn verklaring gelijk gaat stellen aan het feit. Hij is zich niet bewust dat hij daarbij gebruikmaakt van een interpretatiekader. Dat is hem tijdens zijn opleiding aangereikt, en niet zelden is dat de evolutietheorie.
Hij zou echter moeten weten dat hij een keuze heeft gemaakt. Dat hij heeft gekozen tussen het oudste uitgangspunt bij oorsprongsvragen, het Bijbelse creationistische, en het 19e-eeuwse, dat opzettelijk antireligieus van opzet is.
Nu echter het christendom naar de randen van de samenleving is gedrongen, kennen wetenschappers dat Bijbelse interpretatiekader niet meer en kiezen als vanzelf voor de evolutiegedachte.”
Is er dan sprake van twee soorten wetenschap?
„Niet direct. Als een wetenschapper zich beperkt tot zijn onderzoeksobject is er geen verschil. Maar wanneer een creationistische bioloog een verandering binnen een soort ziet, noemt hij dat micro-evolutie. Een evolutiebioloog zal dat, met een greep naar de fossielen, al gauw zien als bewijs voor macro-evolutie.
Dat is echter een niet-gerechtvaardigde extrapolatie. Hij maakt daarmee een grote stap van de feiten naar de evolutietheorie.”
U pleit daarom voor Fair Science. Wat is dat?
„De term is bedacht door de secretaris van de stichting, ir. Kees-Jan van Dam. Fair Science staat voor een eerlijke scheiding tussen de wetenschappelijke methode en de interpretatie van de feiten.
Stichting de Oude Wereld wil de ogen van integere wetenschappers ervoor openen dat ze vaak ongemerkt een levensbeschouwelijke denksprong maken. Ze moeten zich ervan bewust worden dat ze deze maken op basis van een evolutionistisch interpretatiekader, ook omdat ze het alternatief niet kennen.
Ik zou hen willen oproepen: Wees je bewust van de grenzen van de wetenschap.”
Heeft uw oproep kans van slagen, denkt u?
„De tijd zal het leren. Ik denk dat de meeste wetenschappers integer zijn. Ze nemen de stap van de wetenschappelijke methode naar de interpretatie op basis van de evolutietheorie niet bewust.
Het is anders dan vijftig jaar geleden. Toen waren er wetenschappers die nadrukkelijk afstand namen van de kerk. Ze moesten het oude denkraam afbreken om een nieuw interpretatiekader op te bouwen.
We zijn nu twee à drie generaties verder. De huidige wetenschappers kennen het Bijbelse wereldbeeld niet meer. Ze hebben er echter ook geen emotionele afkeer van.”
Hoe reageren wetenschappers op uw pleidooi?
Lachend: „We zijn er nog nauwelijk mee naar buiten getreden.”
Serieus: „Er zijn er die hun mening al hebben gegeven. Prof. dr. H. M. C. Eijkelhof van Universiteit Utrecht reageerde op ons verzoek om een module ”oorsprong” in het vak natuur, leven en technologie op te nemen. Hij vond de mening van de meerderheid in de wetenschappelijke wereld echter doorslaggevend. Zijn reactie kwam hierop neer: Maatschappelijk gezien tellen jullie niet mee.
Er moet dus eerst een bevolkingsgroep zijn die het creationistische standpunt aanhangt en durft uit te dragen.”
Is die er dan niet?
„Jawel, maar niet op wetenschappelijk niveau. Het gaat al fout bij het onderwijs. We moeten de kinderen bij biologie in de evolutietheorie onderwijzen. Je mag religie daarbij betrekken, maar dat hoeft niet.
Unicef propageert dat kinderen keuzevrijheid moeten hebben. Maar hoe kunnen kinderen later een keuze maken als ze maar van één opvatting hebben gehoord?”
U vindt die keuzevrijheid belangrijk. Waarom treedt De Oude Wereld nu pas naar buiten met Fair Science?
„We denken nu genoeg slagkracht te hebben. Onze stichting geeft een aantal boeken uit, waarvan er zijn vertaald uit het Engels en uit het Duits.
In Zwijndrecht presenteren we morgenavond onze vertaling van het eerder aangekondigde boek ”Evolutie. Het nieuwe studieboek”. Zaterdagmiddag heeft in Zwolle een vergelijkbare bijeenkomst plaats.
De bekende evolutiebiologe Gerdien de Jong van de Universiteit Utrecht heeft in tijdschrift Bionieuws al op deze vertaling gereageerd. Ze vindt dat de auteurs Junker en Scherer hun huiswerk goed hebben gedaan. Ze meende overigens dat het boek niet door jongeaardecreationisten geschreven kon zijn. Dat zegt iets over het wetenschappelijke niveau van onze jongste publicaties.”
www.oude-wereld.nl
Symposium
Stichting De Oude Wereld organiseert vrijdag om 20.00 uur in gebouw Nehemia in Zwijndrecht voor studenten en docenten het symposium ”Nieuwe biologie”.
Op deze avond houdt voorzitter Jan Rein de Wit een lezing over het idee van ”Fair Science”, „een nieuw leidend principe voor objectieve wetenschap.”
Secretaris bioloog ir. Kees-Jan van Dam presenteert de Nederlandse vertaling van het boek ”Evolution, ein kritisches Lehrbuch” van prof. dr. Siegfried Scherer en dr. Reinhard Junker, beiden lid van de Duitse Bijbelgetrouwe studievereniging Wort und Wissen.
Bioloog dr. Peter Borger verzorgt een inleiding naar aanleiding van zijn boek ”Terug naar de oorsprong”.
In Zwolle heeft zaterdagmiddag om 14.00 uur een vergelijkbare bijeenkomst plaats in het Greijdanuscollege. De toegang is gratis.
Onnodig te zeggen dat ik in Zwijndrecht aanwezig was. Toch nog een behoorlijke opkomst, ik schat 80 personen, en mensen uit het onderwijs.
En altijd leuk om Peter Borger eens in het echt te spreken
(http://www.refdag.nl/achtergrond/techni ... e_1_507130)
